KAZ IRKLARI

Linda Kazı

Linda kazları, Rusya’da Çin kazı, Arzamas ve Ladzherskoy cinsleri ile melezleme yoluyla geliştirilmiş bir tür cinstir. Rusya’da ülkedeki tüm kazların % 50'si bu kaz cinsinten oluşmaktadır.

Linda Kazlarının ağırlıklı rengi beyaz olup, sırtında ve kafasında alacalıkları olanları vardır. Gaga üzerinde atası olan çin kazından gelen karakteristik bir yumru vardır. Ancak bu yumru çin kazının ki kadar büyük değildir. Boynunun altında hafif bir gerdan çıkıntısı bulunmaktadır.

Canlı ağırlığı erkekleri 4-5,5kg, dişileri ise 3,5-4kg civarıdır. Yumurta verimi 50 civarıdır. Yumurta verimi iyi olmasının yanında %90 döl verimi ve kuluçkadan çıkım randımanı, çıkan yavruların da hayatta kalma yüzdeleri mükemmeldir. Diğer türlerle uyumlu yapıdalardır ve özellikle çiftleşme döneminde erkekler arasında kavga yoktur.

ET VERİMi DÜŞÜK OLDUĞU İÇİN TİCARİ  OLARAK DÜŞÜNÜLMEMELİDİR

Landes Kazı

Landes ırkı anaç kazlar sezonluk 30- 40 arası adette yumurta verimine sahiptir. Sürü içerisinde kaynaşması ve diğer ırklar ile barışık yaşaması ile dikkat çekmektedir. Yumurtada ki tohum oranı gayet iyi ve tatmin edici haldedir. Tohum oranı %95 leri bulmaktadır. Dişilerinde Canlı ağırlık 6 ile 6.5 kilogram erkekler de ağırlık 6.5 ile 7.5 kilogramlara ulaşabilmektedir. Civcivlerin de gelişim oldukça iyi gözlemlenmiştir , hızlı gelişim dayanıklılık göstermişlerdir. Bir çok kaz ırkına kıyas ile hastalıklara biraz daha direnç

Mast Kazı

Mast kazı yıllık yumurta verimi  60 adet ile 70 adet arasıdır. Yumurta da yavru gelişimi gayet sağlıklıdır. Yumurta kabuğu yumuşak ve çıkımı kolaydır. Yumurtada tohum oranı %95 rakamlarını bulmaktadır.
Dişilerde ortalama ağırlık  5 kg ile 6 kg arasıdır. Bu oran erkeklerde 6 kg ile 8 kg arası değişmektedir. Genel olarak açık renkli olmakla beraber sürü uyumu gayet güzeldir diğer tüm ırklar ile yaşayabilirler.

TÜRKİYE ŞARTLARINDA EN İYİ TİCARİ IRKLARDAN BİRİSİDİR

Mamut Kazı

Mamut kaz ırkı bir Ukrayna melezi kaz ırkıdır. Yıllık ortalama yumurta verim adeti 40 ile 50 arası civarıdır.
Yumurtada ki tohum oranı gayet güzeldir bunun yanında yumurta gelişimleri de iyi durumdadır. Civcivlerin gelişimi de sağlıklı ve dirençlidir. Dişilerde ortalama ağırlık  6 kg ile 7 kg arasıdır. Erkeklerde bu oran 7 kg ile 11 kg arası değişmektedir.

TÜRKİYE ŞARTLARINDA EN İYİ TİCARİ IRKLARDAN BİRİSİDİR

Toulouse Kazı

Toulouse kaz ırkı Fransadan orijin alan ağır cüsseli kaz ırklarından biridir. Toulouse kaz ırkının yumurta verimi orta düzeydedir. Bir yumurtlama sezonunda yaklaşık 35-50 yumurta verirler. Yumurta veriminin yanı sıra güzelliği ve eti için yetiştirilen bir ırktır (Thear ve Fruser 1988, Ensminger 1992, Nowland 1997). Kaz civcivleri yavaş büyümeye meyillidir. Toulouse kazları vücutlarının büyüklükleri nedeniyle iyi otlayamazlar. Sakin ve kibar görünüşlüdürler. Eti Emden kaz ırkından daha serttir.

Kemik ve sakatat oranı ise Emden kazlarından daha yüksektir. Emden erkek kazı ile melezlenen Toulouse kazının bir soyundan elde edilen melezde hızlı bir büyüme ve iyi kalitede et elde edilmiştir. Toulouse kaz ırkının başı güçlü ve kocamandır. Gaga güçlü ve kısa, gözler kahverengi, boyun uzun ve ince, gerdanı büyük (çok heybetli bir görüntüsü vardır), vücut uzun, kaba ve derindir.

Göğüsteki kemikler kolayca görülür.Derin bir omurgaya sahiptir. Gaga, bacak ve ayaklar turuncu renkte, tüyleri grinin farklı tonlarındadır. Bir varyetesi gri, diğer varyeteleri kahverengidir.

Mısır Kazı

Uzun boylu ve uzun bacaklı ama küçük bir ırktır. Yumurta verimler 6-8 adettir. Mısır ırkları şov ve süs amaçlı olarak yetiştirilirler. Renkleri gri ve siyah gölgeli olarak değişiklik gösterir. Vücutlarında kırmızı, kahve ve beyaz noktalar vardır.

Kanada Kazı

Kanada kazı Kuzey Amerikanın yaygın vahşi kaz ırkıdır. Kanada kazı başta Kanada olmak üzere Meksika, Yeni Zelanda, Norveç, İsveç ve İngilterede yetiştirilmektedir. Bu kazlar yuvalarını ağaç dallarına, ince dallara, çimenlere ve zararlı otlara, genellikle küçük adalarda gölcük ve bataklıklara yaparlar. Genç kazlar yumurtadan çıktıktan sonra yaklaşık 1 yıl aileleri ile birlikte yaşarlar ve daha sonra bir eş aramaya başlarlar. Kanada kazları tek eşlidirler.

Kanada kazları uzun, ince boyunlu, dikdörtgen vücutlu ve yatay duruşludur. Bu ırkın ekonomik değeri, diğer evcil kaz ırklarınınki kadar değildir. Geç olgunlaşırlar. Vahşi erkek kazlar bazen evcil ırklarla melezleme için kullanılırlar, elde edilen kazlara bu yüzden melez kaz adı verilir. Melezler genellikle kısırdırlar fakat kaliteli et verirler.

Kanada kaz ırkının yaklaşık olarak 10 alt türü olduğu belirlenmiştir. Bunlar arasında 4-6 kg ağırlığındaki Maxima soyunun yetiştirilmesi tercih edilmektedir. Çok iyi uçtukları için kanat yada tüylerinin kesilerek, kapalı bir yerde tutulmaları gereklidir.

Afrika Kazı

Afrika kaz ırkı Çin kaz ırkının bir varyetesidir. Niçin Afrika kazı denildiği bilinmemektedir. Bu ırk bir görüşe göre Hindistandan orijin almıştır. Diğer bir görüşe göre ise, Toulouse ve Kahverengi Çin kazları arasında yapılan melezlemenin sonucu elde edilmiştir. İkinci görüşü benimseyen bilim adamları, Çin kazının başındaki topuzu ve biraz yukarı doğru duruş şeklinin, Toulouse kazının ise gerdan ve büyüklüğünün Afrika kazında ortaya çıktığını belirtmişlerdir

Afrika kaz ırkı, genç kazların haricinde hemen hemen Emdenlerle aynı büyüklüktedir. Bu kaz ırkı, Çin kazı kadar yumurta üretemez. Bir yumurta sezonunda 30-40 yumurta verirler. En büyük kaz ırklarından birisidir, yalnız günümüzde az kalmıştır. Tüyleri kahverengi veya gridir ve belirleyici özelliği olarak gagasının etrafında topuz şeklinde şişlik vardır ve bu şekildeki kazlar dewlap olarak adlandırılır.

Afrika kazı hızlı büyür ve çabuk erginleşir, fakat ticari yetiştiriciler arasında renkli tüyleri yüzünden tercih edilmez. Ancak beyaz tüylüleri iyi bir pazar değerine sahiptir (Anonim 1997a, Nowland 1997). Afrika kaz ırkının heybetli, şahane bir görünüşü vardır. Çok iyi gelişmiş gerdanları, onların gerdanları için selekte edilmiş ilk kaz ırkı olduğu ihtimalini güçlendirmektedir. Birkaç yıl önce, Afrika kaz ırkının erkekleri Toulouse kaz ırkının dişileri ile pazar üretimi için melezlemeler yapılmıştır.

Roman Yada Germen Kazı

Roman kaz ırkı tanımlanamayan orta boylu ve beyaz tüyleri olan bir ırktır. Emden ve Toulouse'dan Avrupa'dan orijin alır ve Emdene benzer. Bilinen tüm Avrupa ırklarının en eskisidir.

Amerikan Buff Kazı

Buff kaz ırkı Amerika da geliştirilmiş iki kaz ırkından birisidir. Bu kaz ırkı bir yumurta sezonu boyunca 20-40 yumurta verir. Renkleri açık kahverengidir. Çok hoş bir sürü oluşturur ve güzel bir görünüşe sahiptir 

Buff ırkının temel özelliği bir pazar kazı olarak yetiştirilmesidir. Fakat pazar için sınırlı sayıda çoğaltılırlar. Renk varyeteleri Buffun göğsünde aydınlık, arka kısmında koyu ve vücudun alt kısımlarında hemen hemen beyaz şeklindedir.

Sebastopol Kazı

Sebastopol, aslında bir süs kazıdır. Bu kaz ırkının Avrupanın Güneydoğusundan orijin aldığı ortaya çıkmıştır. Günümüzde çok az bulunan bu kaz saf beyaz bir tüy yapısına sahip olmakla beraber arka kısmında, vücudunda ve kanatlarında kıvrımlı ipeksi tüylerle karakterize bir yapıya sahiptir. Bazı tüyler o kadar uzundur ki yerde sürünürler. Vücudun alt kısımlarında kısa beyaz kıvrımlı tüyler, arka kısımlarında kavisli beyaz tüyler vardır. Sebastopol kazının bir çifti büyüleyici bir görüntüdedir. Bu kaz ırkı sakin ve arkadaş canlısıdır.

Emden (Embden) Kazı

Orijinini Almanyanın Hannover şehrinden alan ağır cüsseli bir kaz ırkıdır. Bu ırk daha sonra İngiltereye getirilmiştir. Yumurta verimi iyi olan bir ırktır. Her kaz bir yumurta sezonunda 30-40 yumurta verirler. Emden birinci sınıf yemeklik kazdır.
Emden ve Emden X Beyaz Çin melezi en hızlı büyüyen varyetelerdir. Sekiz haftalık yaşta 4.5 kg, 14 haftalık yaşta ise 5.5-6 kg canlı ağırlığa erişebilirler. Ticari yetiştiricilikte oldukça popülerdir. Beyaz Çin kazı kadar saldırgan değildir ve sakin yaratılışa sahiptir. Dişilerin annelik özellikleri iyidir.

Bu ırk, diğer ırklarla melezlenmek için çok uygundur. Emden kaz ırkının beyaz olan tüyleri diğer kazların tüylerinden daha değerlidir. Günlük kaz civcivlerine dikkat edildiğinde tüy renklerine göre cinsiyet tayini yapılabilmektedir. Ancak birkaç günden sonra tüy renklerindeki farklılık ortadan kalkar.

Baş uzun ve düzgün, gaga kısa ve tabanı sağlam, gözler koyu ve açık mavi, boyun uzun ve kuğuya boynuna benzerdir. Vücut geniş, kalın ve yuvarlak, göğüs yuvarlak, geri düzdür. Bacaklar oldukça kısa fakat güçlüdür. Gaga, bacaklar ve ayaklar parlak turuncu renkte ve sağlam, tüyleri sık ve saf parlak beyazdır.

Pilgrim Kazı

Bu ırk birkaç Amerikan kaz ırkından biridir. Pilgrim kazı denmesinin nedeni Pilgrim kardeşler tarafından Amerikaya bir gemi ile getirilmesindendir. Dişilerin yıllık yumurta verimi 35-45 adettir.

Pilgrim kaz ırkının en önemli özelliklerinden birisi cinsiyetinin, yumuşak yada kaba tüylerinin renklerine bakılarak tayin edilebilmesidir. Erkek yumurtadan sarı çıkar ve beyaza dönüşür, genellikle renk griye yaklaşmaktadır. Dişiler sarı çıkar ve gri ve genellikle tüm vücut gri olur. Dişilerin görüntüsü, açık renklerine ve genellikle beyaz yüzlerine rağmen bir Toulousea benzemektedir.

Çin Kazı

En küçük ve en çekici ırklardan biridir. Çinden orijin alan bu kaz ırkının kahverengi veya gri ve beyaz olan varyeteleri vardır. Irklar arasında en yüksek yumurta üretimine sahiptir ve bir yumurta sezonunda 60dan daha fazla yumurta verir. Vahşi kaza benzetildiğinden dolayı eti bazı insanlar tarafından tercih edilmektedir.

Beyaz Çin kazları hızlı gelişirler ve en iyi yabani ot temizleyicileridir. Ayrıca Çin kazı en uygun bekçi köpeğidir. Meraklı ve çok saldırgandırlar. Emden yada Toulouse kaz ırkından daha küçük olmasının dışında tüylerden ayrım yapılamaz. Dişilerin analık özelliği iyi değildir. Çin kazı başında bulunan topuz yada çıkıntı ile diğer kazlardan ayrılır.

Bu kazın diğer kaz ırklarıyla melezlenmesi iyi sonuçlar verir. Çin ve Emden melezleri, saf ırklardan daha ekonomik olup kaz palazlarından beyaz et üretilmesi için arzu edilir. Kahverengi varyetenin, gaga ve gözleri kahverengi, bacakları portakal sarısı rengindedir. Vücut tüyleri kahverengi ve alt kısımları daha açık renktedir. Beyaz varyetede gaga ve bacaklar parlak turuncu renkte, gözler kahverengi ve vücut tüyleri saf beyazdır.